Theo như báo cáo mới đây từ Hiệp Hội Thép Việt Nam (VSA), dự kiến mức tiêu thụ thép trong năm 2024 tăng 6,4% đạt gần 21,6 triệu tấn.
Trong đó, xuất khẩu thép thành phẩm và bán thành phẩm tiếp tục tăng trưởng ở mức tăng 12% lên gần 13 triệu tấn. Nhìn chung, sự phát triển của ngành thép ở Việt Nam có thể sẽ tăng khoảng 10% trong năm 2024 nhờ kỳ vọng nhu cầu thép thế giới phục hồi.
Giá thép tăng liên tục
Tháng 1/2024, giá thép nội địa đã có 2 lần điều chỉnh tăng liên tiếp, nối tiếp tăng từ cuối tháng 11/2023 với tổng số 5 lần tăng.
Trước đó, từ ngày 06/01 đến 11/01, giá thép xây dựng trong nước đã tăng lần đầu tiên trong năm 2024 với mức tăng đồng loạt cho cả thép thanh vằn và thép cuộn là 200.000 đồng/tấn.
Lần thứ 2, tức là ngày 19/01 nhiều nhà máy thép thông báo tăng giá thép cuộn thêm 200.000 đồng/tấn, giá thép thanh vằn vẫn tạm thời giữ ổn định.
Sau đợt điều chỉnh giá lần thứ 2, tùy theo mỗi thương hiệu và khu vực thị trường, giá thép cuộn xây dựng dao động phổ biến từ 14.3 – 14.9 triệu đồng/tấn, giá thép thanh vằn CB300 có giá từ 14.2 – 14.85 triệu đồng/tấn ( giá chưa bao gồm VAT, đã trừ chiết khấu tối đa theo sản lượng và vùng miền).
Khi thị trường đang vào mùa cao điểm xây dựng vào cuối năm thì giá thép tăng liên tục. Tuy vậy, các dự án bất động sản dân cư vẫn còn đình trệ, thói quen xây và sửa chữa nhà ở của người dân giúp ngành xây dựng ấm dần lên.
Vào tháng 1/2024, thời điểm cận Tết Nguyên Đán, sức tiêu thụ của thép giảm dần. Sản lượng tiêu thụ hầu hết ở các nhà máy đều giảm so với tháng trước, so với cùng kỳ năm 2023 thì vẫn có sự tăng trưởng.
Tập đoàn Hòa Phát, vào tháng 01/2024 sản xuất 693.000 tấn thép thô, tăng 7% so với tháng 12/2023.
Sản lượng thép cuộn cán nóng, thép xây dựng, thép chất lượng cao bán ra đạt 639.000 tấn, giảm 16% so với tháng 12/2023
Trong tháng qua, thép xây dựng, thép chất lượng cao Hòa Phát cung cấp ra thị trường 363.000 tấn, giảm 22% so với tháng 12. Sản lượng tiêu thụ ghi nhận giảm so với tháng cuối năm trước chủ yếu là do thị trường chuẩn bị bước vào đợt nghỉ Tết, nhu cầu thấp.
Ghi nhận 275.800 tấn Thép cuộn cán nóng Hòa Phát (HRC), tăng 2% so với tháng 12. Tuy vậy, các sản phẩm hạ nguồn HRC đạt kết quả khác nhau.
Sản phẩm tôn mạ tăng trưởng 39% so với tháng cuối năm 2023 với mức gần 34.000 tấn. Trong đó, ống thép Hòa Phát các loại đạt 47.900 tấn, giảm 30%.
Sản lượng bán hàng trong tháng 1 của toàn hệ thống VNSteel đạt 299.000 tấn, giảm 7% so với tháng trước và tăng 37% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, thép xây dựng đóng góp trên 197.700 tấn, thép cuộn cán nguội đạt >67.900 tấn, tôn mạ đạt 33.200 tấn.
Sau Tết Nguyên Đán, các doanh nghiệp, thị trường ngành thép đều kỳ vọng giá thép sẽ tăng, đặc biệt là kỳ vọng vào sự phục hồi nhu cầu thị trường miền Nam.
Thách thức năm 2024
Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), triển vọng sản xuất thép của Việt Nam tăng khoảng 10% trong năm 2024, khi nhu cầu sử dụng thép của các ngành kinh tế trong nước dần phục hồi trở lại.
Dự báo sản xuất thép năm 2024-2025 sẽ đạt khoảng 28-30 triệu tấn, nhu cầu tiêu thụ Thép trong nước đạt khoảng 21 – 22,5 triệu tấn.
Tuy nhiên, ngành thép sẽ phải đối mặt với một số rủi ro liên quan đến các chính sách của Trung Quốc trong năm 2024.
Theo đó, nước này đang hướng tới sản xuất thép chất lượng và đẩy mạnh các biện pháp bảo vệ môi trường. Do đó mà nhu cầu thép phế liệu tăng lên.
Bên cạnh đó, ngành thép phải đối mặt với những thách thức trong việc chuyển đổi xanh, giảm phát thải, trước mắt là Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU.
Cơ chế này sẽ đánh thuế carbon đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu vào thị trường các nước thuộc EU dựa trên cường độ phát thải khí nhà kính trong quy trình sản xuất tại nước.
Từ ngày 1/10/2023, chính sách bắt đầu có hiệu lực. Cơ chế này có ảnh hưởng nhiều đến mặt hàng thép HRC thép của Việt Nam và các nước ASEAN.
Phó chủ tích VSA, Phó Tổng Giám Đốc Tập đoàn Hoa Sen Vũ Văn Thanh cho rằng, “Thế giới đã chứng kiến sự suy thoái kinh tế toàn cầu do sự tác động của dịch bệnh và năm 2023 thương mại toàn cầu tiếp tục phát triển với tố chậm lại khi cuộc xung đột Ucrauna nổ ra và chưa có dầu hiệu chấm dứt”.
“Điều này dẫn tới xu hướng bảo hộ thương mại diễn ra ngày càng mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Chính sách phòng vệ thương mại có thể có nhiều hình thức, trong đó thuế quan là biện pháp được sử dụng chủ yếu” – Ông Vũ Văn Thanh nói:
Ông cũng cho rằng đây là công cụ bảo vệ quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp sản xuất trong nước, trong đó các nhà sản xuất thép trước hành vi cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam.
Công ty Chứng khoán VNDirect dự báo tiêu thụ thép năm 2024 sẽ khởi sắc nhờ thị trường bất động sản ấm dần lên trong giai đoạn 2024-2025, trong bối cảnh môi trường lãi suất cho vay giảm, đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng, các vấn đề pháp lý được cải thiện và nhu cầu mua nhà, tích lũy tài sản của người dân phục hồi.
Vào tháng 01/2023, bán hàng thép đã tăng dần từ mức đáy nhờ sự phục hồi từ mảng thép xây dựng. Sau 9 tháng năm 2023, sản lượng thép tiêu thụ nội địa khởi sắc trở lại trong quý IV/2023, dẫn đầu là Hòa Phát. Vì thế mà VNDirect kỳ vọng sản lượng tiêu thụ nội địa sẽ tiếp tục tăng trong năm 2024.
VNDirect kỳ vọng giá thép sẽ có chuyển biến tích cự hơn vào năm 2024, do mức tồn kho đã giảm xuống mức kỷ lục và thị trường bất động sản Trung Quốc đã được dự báo phục hồi nhẹ từ nền thấp của năm 2023.
Giá HRC giao ngay bắt đầu tăng trong quý IV/2023 nhờ các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ Trung Quốc. Ngoài ra, chi phí sản xuất tăng, các nhà máy thép không thể chịu thêm áp lực khi lợi nhuận sản xuất giảm xuống mức thấp kỉ lực, thậm chí âm ở Trung Quốc.
Những yếu tố trên sẽ thúc đẩy giá thép tại Trung Quốc đi lên. Trong khi đó, giá thép nội địa Việt Nam lại có tương quan lớn với thép Trung Quốc.
